امام صادق (ع)

سنگهای زیربنای اسلام سه چیز است : نماز ، زکات و ولایت که هیچ یک از آنها بدون دیگری درست نمیشود. 

اصول کافی جلد 2 صفحه 18

 امام باقر (ع) فرمود

چون جبرئیل بر رسول خدا (ص) در حجة ‌‌الوداع  با [ دستور] اعلان امر علی بن ‌ابیطالب (ع) فرود آمد [ و این آیه را نازل کرد که ] : « ای پیامبر آن چه از پروردگارت بر تو فرود آمده است [ به مردم ] برسان -تا آخر آیه – سوره مائده آیه 67 » فرمود : پیامبر سه روز [از ابلاغ این امر الهی] درنگ نمود تا این که به جحفه رسید و در آن جا نیز از بیم مردم دست او [ علی (ع) را به عنوان امام بعد از خود ] بالا نگرفت. چون در جحفه روز غدیر در مکانی به نام مهیعه فرود آمد ، [برای اجتماع مردم] ندا در داد : نماز برپا می‌شود. مردم جمع شدند و پیامبر(ص) فرمود : چه کسی از شما بر شما سزاوارتر است ؟ فرمود : با صدای بلند گفتند : خدا و پیامبرش. برای مرتبه دوم [این سخن] را فرمود و آنان گفتند: خدا و پیامبرش. در مرتبه سوم نیز [این سخن] را فرمود و آنان گفتند: خدا و پیامبرش. سپس دست علی(ع) را گرفت و فرمود: کسی که من مولای او هستم علی مولای اوست. خدایا دوست بدار کسی که او را دوست می‌دارد و دشمن بدار کسی که با او دشمنی می‌ورزد، یاری نما کسی که او را یاری می‌کند، واگذار کسی را که به یاری او نشتابد؛ زیرا او از من است و من از او هستم و [منزلت] او در برابر من همانند منزلت هارون نسبت به موسی است، جز آن که پیامبری بعد از من نیست. 

تفسیر العیاشی جلد 1 صفحه 332

 امام صادق (ع) فرمود

با فرود آمدن ولایت [ دستور اعلان ولایت امیرالمؤمنین (ع) ] رسول خدا (ص) در غدیر خم فرمود : به علی (ع) با خطاب امیرالمؤمنین سلام کنید. گفتند : آیا این [دستور] از جانب خدا و پیامبرش است ؟ فرمود : آری بحق از جانب خدا و پیامبرش است. سپس فرمود : او امیر مؤمنان است ، امام پرهیزگاران و پیشوای پیشانی ‌سپیدان است. روز قیامت خدا او را بر صراط می‌نشاند و دوستانش را وارد بهشت می‌کند و دشمنانش را وارد آتش[دوزخ]. و خداوند صاحب عزت و جلال [این آیه را فرستاد]: « و سوگندها را پس از استواری آنها مشکنید… _ سوره نحل آیه 91 »

تفسیر القمی جلد 1  صفحه 389

 امیرالمومنین علی (ع) فرمود

رسول خدا (ص) روز غدیر خم [بر سر من] عمامه‌ای ( عمامه به منزلت قدرت و سلطنت {الهی} است ، بحارالانوار جلد 50 صفحه 30 ) نهاد و یک سوی آن را بر شانه‌ام افکند و فرمود: خداوند در روز [غزوه‌های] بدر و حنین مرا به فرشتگانی که عمامه بر سر داشتند یاری نمود و این عمامه حد فاصل میان مسلمانان و مشرکان است.

شرح‌الاخبار فی فضائل الائمةالاطهار (ع) جلد1  صفحه 321

 امام باقر (ع) فرمود

خداوند صاحب عزت و جلال ، پیامبرش را به ولایت علی (ع) فرمان داد و بر او [این آیه را] فرو فرستاد : « جز این نیست که ولی شما خدا و پیامبر است – تا آخر آیه سوره مائده آیه 55 » و ولایت صاحبان امر [ائمه اطهار(ع)] را واجب فرمود. مردم نمی‌دانستند که آن [ولایت] چیست. از این رو خداوند محمد(ص) را فرمان داد تا ولایت را برای آنان تفسیر کند، همان‌گونه که نماز و زکات و روزه و حج را برای آنان تفسیر کرد. چون آن [دستور به اعلام ولایت امیرالمومنین(ع)] از جانب خدا [فرود] آمد، سینه رسول خدا(ص) از آن به تنگ آمد و بیمناک شد که [مردم] از دین خود برگردند و به تکذیب او بپردازند. پس سینه‌اش به تنگ آمد و به پروردگار عزیز و شکوهمندش بازگشت. و خداوند بر او وحی فرمود: «ای فرستاده، آنچه بر تو نازل شده است [به مردم] برسان و و اگر چنین نکنی پیامبری او را نرسانده‌ای و خداوند تو را از [خطرات احتمالی] مردم نگاه می‌دارد. سوره مائده آیه 67» [و از آن پس، پیامبر(ص)] فرمان خداوند را – که یادش والاست – اظهار نمود و به [اعلان] ولایت علی (ع) در روز غدیرخم قیام فرمود و ندای برپایی نماز را [برای تجمع مردم] سر داد و مردم حاضر را فرمان داد تا [ولایت امیرالمومنین(ع) را] به غایبان برسانند.

تفسیر الصافی جلد 2  صفحه 52 – 53

 امام صادق (ع) به نقل از پدران گرامی خود فرمود

چون رسول خدا (ص) علی (ع) را در روز غدیر خم [به امامت و ولایت] منصوب نمود و فرمود هر که من مولای اویم علی مولای اوست ، و این رویداد در شهرها منتشر شد ، [مردی به نام] نعمان بن حرث فهری نزد پیامبر(ص) آمد و گفت : تو از جانب خدا ما را دستور دادی که شهادت دهیم که خدایی جز خدای یکتا نیست و این که تو پیامبر خدا هستی ، و نیز ما را به جهاد و حج و روزه و نماز و زکات فرمان دادی و ما [همه] اینها را از تو پذیرفتیم ، اما تو به اینها بسنده نکردی تا اینکه این جوان را منصوب [به امامت و ولایت] کردی و گفتی : هر که من مولای اویم علی مولای اوست. [حالا برایم بازگو که] این از جانب توست یا فرمانی از جانب خداست ؟ فرمود : سوگند به خدای یکتایی که جز او خدایی نیست، این از جانب خداست. نعمان بن حرث از آن حضرت روی برگردانید و گفت: خدایا اگر حقیقتاً این [امر] از جانب توست، سنگی از آسمان بر ما فرود ببار! [چیزی نگذشت که] خداوند سنگی بر سرش پرتاب کرد و او را بکشت، و خدای تعالی[این آیه را] فرو فرستاد: « تقاضاکننده‌ای تقاضای عذابی را کرد که تحقق یافت. سوره معارج »

تفسیر مجمع‌البیان جلد 5  صفحه 352

 امیرالمؤمنین علی (ع) در یکی از خطبه‌های خود به نام خطبه‌الوسیله می‌فرماید

«رسول خدا (ص) عازم حجة‌الوداع شد ، تا این که به غدیرخم رسید. با دستور آن حضرت چیزی همانند منبر [از جهاز شتران] برای وی ساختند. سپس بر فراز آن رفت و دستم را گرفت [و بالا برد] تا بدانجا که سپیدی زیر بازوانش آشکار شد و با صدای بلند در آن اجتماع [عظیم] فرمود : کسی که من مولای اویم علی مولای اوست؛ خدایا دوستدار او را ، دوست بدار و کسی را که با او دشمنی ورزد دشمن بدار. و [بدین گونه] ولایت خدا بر ولایت من و دشمنی خدا بر دشمنان من قرار گرفت. و در آن روز خدای صاحب عزت و جلال [این آیه را] فرو فرستاد : « امروز دینتان را برایتان کامل کردم و نعمتم را بر شما تمام ساختم و اسلام را [به عنوان] دین برایتان پسندیدم. سوره مائده آیه 3» پس ولایت من، کمال دین و خشنودی پروردگار بلند یاد [و مرتبه] ‌قرار گرفت

الکافی جلد 8  صفحه 27

 فرات [کوفی] گوید

از امام صادق (ع) پرسیدم : فدایت شوم ، آیا مسلمانان عیدی برتر از عید فطر و قربان و روز جمعه و روز عرفه دارند ؟ فرمود: آری [عیدی دارند که] برتر و بزرگتر و ارجمندترین آنها نزد خدای تعالی است ، و آن روزی است که خداوند در آن دین را کامل کرد و بر پیامبرش [این آیه را] فرو فرستاد: « امروز دین شما را کامل کردم و نعمتم را بر شما تمام گردانیدم و اسلام را [به عنوان] دین برای شما پسندیدم. سوره مائده آیه 3 » گفتم: آن چه روزی است؟ فرمود: هر یک از پیامبران بنی‌اسرائیل که می‌خواست برای جانشین بعد از خود پیمان وصایت و پیشوایی برگیرد، روزی که بدین کار اقدام می‌کرد آن را روز عید قرار می‌داد، و آن [روز غدیر] روزی است که رسول خدا (ص) علی (ع) را پیشوای مردم قرار داد و درباره وی نازل شد آنچه [در شأن حضرتش] نازل شد و در آن [روز] دین را کامل کرد و نعمت را بر مؤمنان تمام گردانید… . [فرات] گوید : گفتم : آن روز چه عملی سزاوارتر است که انجام دهیم ؟ فرمود : آن ، روز عبادت و نماز و شکرگزاری و ستایش خدای تعالی است و [روز] شادمانی به نعمت ولایت ماست که خداوند به شما ارزانی داشته است ، و من دوست می‌دارم که آن روز را روزه بگیرید. 

تفسیر فرات الکوفی  صفحه 118

 عمار بن حریز گوید

روز هجدهم ذیحجه خدمت امام صادق (ع) رسیدم و ملاحظه کردم که ایشان روزه‌ دار هستند. آن حضرت فرمود : این روزی بزرگ است که خداوند حرمت آن را بر مؤمنان بزرگ شمرده ، دین را برای آنان در آن روز کامل و نعمت را بر آنان تمام کرده و عهد و میثاقی را که از آنان برگرفته تجدید کرده است. گفته شد : روزه این روز چه ثوابی دارد ؟ فرمود : آن، روز عید و شادمانی و سرور است و [روز] روزه‌ گرفتن برای شکرگزاری خدای تعالی است و روزه آن با [روزه] شصت ماه از ماههای حرام برابری می‌کند… . 

مصباح المتهجد و سلاح المتعبد صفحه 680

 امیرالمؤمنین (ع) [ در ضمن حدیثی طولانی در توصیف روز غدیر] فرمود

امروز روزی است بلند مرتبه ، که در آن گشایش روی داد و درجه‌ها بلند و دلایل آشکار گشت . و آن ، روز آشکارساختن مقام پیراسته [ امامت و ولایت ] است ، روز کمال دین است ، روز پیمان برگرفته‌ شده [در عالم زر] و روز شاهد و مشهود است ، روز آشکاری پیمانها از دورویی و ناباوری است ، روز بیان حقائق ایمان است ، روز خواری شیطان است ، روز دلیل و برهان است ، این روز جدایی است که آن را دروغ می‌پنداشتید ، این روز ساکنان عالم قدس است که از آن رو گردانید ، این روز هدایت و روز آزمایش بندگان است ، روز راهنمایی طالبان [هدایت] است ، روز آشکارساختن چیزها [کینه‌ها]یی است که در سینه‌ها نهفته و روز هویدا شدن امور ناپیداست… در برخورد با یکدیگر [در این روز] دست یکدیگر را بفشارید و نعمت [بزرگ ولایت] را به هم تبریک بگویید و حاضر به غائب و شاهد به دورمانده [فضیلت این روز را] برساند و توانگر از تهیدست و توانا از ناتوان دستگیری کند ، که اینها را رسول خدا (ص) به من فرمان داده است. 

بحارالانوار جلد 97  صفحه 116 – 118